De Nobelprijs voor medicijnen is gisteren toegekend aan de Amerikaan Paul Lauterbur (74) en de Brit Peter Mansfield (70) voor hun baanbrekende werk op het gebied van mri-scans.
Door de techniek van de magnetic response imaging kunnen weefselstructuren zeer exact in beeld worden gebracht, zonder erin te hoeven snijden of binnendringen. De mri-techniek is van zeer grote betekenis gebleken voor medische diagnostiek, behandeling en controle, in het bijzonder van inwendige organen, het ruggenmerg en de hersenen.
Atoomkernen in een sterk magnetisch veld draaien rond met een frequentie die afhankelijk is van de sterkte van dit veld. Als de kernen gaan meetrillen (resonantie), absorberen ze energie. Wanneer de magnetische puls verandert, houden ze op met trillen en geven ze de energie weer af. Deze ontdekkingen uit 1946 werden in 1952 met de Nobelprijs voor natuurkunde beloond, maar in de daaropvolgende jaren vooral toegepast voor de bestudering van chemische structuren en stoffen. De ontdekkingen die Lauterbur en Mansfield in het begin van de jaren zeventig deden, leidden later tot de toepassing van magnetische resonantie bij het maken van medische beelden.
Een groot voordeel van mri is dat de techniek volgens de huidige kennis onschadelijk is, in tegenstelling tot röntgenstraling of computertomografie (et). Alleen patiënten met magnetisch metaal in hun lichaam of een pacemaker kunnen niet met mri worden onderzocht en ook voor patiënten met claustrofobie kan de mri-scanner bezwaarlijk zijn.
De Nobelprijs wordt 10 december uitgereikt. Aan de prijs is dit jaar een bedrag van 10 miljoen Zweedse kroon (1,1 miljoen euro) verbonden.