De ziekte aids heeft wereldwijd in 2002 bijna 2,3 miljoen mensen tussen 15 en 59 jaar het leven gekost. Dat blijkt uit een gisteren gepresenteerd rapport van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Deze infectieziekte is hiermee de belangrijkste doodsoorzaak bij deze leeftijdsgroep.
Hartinfarcten zijn de tweede doodsoorzaak op de lijst met 1,3 miljoen sterfgevallen. Tuberculose (1 miljoen doden), verkeersongevallen (0,8 miljoen´) en beroerten (0,78 miljoen) vullen de plaatsen drie tot en met vijf.
Van alle 45 miljoen mensen vanaf 15 jaar die in 2002 stierven, overleed bijna driekwart aan een niet-overdraagbare ziekte als hartinfarct of beroerte, behalve in Afrika. Daar is aids doodsoorzaak nummer één.
Terwijl in het grootste deel van de wereld de levensverwachting toeneemt, gaan in door aids geteisterde landen in zuidelijk Afrika mensen nu vroeger dood dan dertig jaar geleden, zo meldt het jaarlijkse Wereld Gezondheidsrapport van de VN eveneens.
De organisatie schrijft dat de kindersterfte in veertien Afrikaanse landen groter is dan in 1990. Zo halen driehonderd van de duizend kinderen die in Sierra Leone worden geboren de vijf jaar niet.
Het rapport, dat zeer uiteenlopende onderwerpen behandelt – van het aantal verkeersdoden tot de strijd tegen polio – waarschuwt voor een groeiende kloof tussen de arme landen en de rest van de wereld op het gebied van gezondheidszorg en blootstelling aan ziekte.
In de inleiding van het rapport schrijft directeur-generaal Lee Jong-wook van de WHO dat de gezondheidssituatie in de wereld dringende vragen oproept over rechtvaardigheid. „In delen van de wereld is een voortdurende verwachting van een nog langer en comfortabeler leven, terwijl elders wanhoop heerst over het onvermogen ziekten onder controle te krijgen, terwijl de middelen daarvoor bestaan”, aldus Lee.
Van de 57 miljoen voortijdige sterfgevallen in 2002, deden zich 10,5 miljoen voor bij kinderen onder de vijfjaar. Daarvan was 98 procent in ontwikkelingslanden. In Zimbabwe is de gemiddelde levensverwachting voor beide seksen 37,9 jaar, terwijl die in Zwitserland 80,6 jaar is. Een meisje dat nu wordt geboren in Japan, wordt naar verwachting 85 jaar oud, maar komt ze in Sierra Leone ter wereld, dan wordt ze waarschijnlijk niet ouder dan 36.
Het zijn echter niet alleen de ontwikkelingslanden waar de levensverwachting daalt. Zo is in de voormalige Sovjet-Unie de levensverwachting van een een jongen die nu 15 jaar is, sinds 1980 gedaald met ruim vier jaar. Met het uiteenvallen van de Sovjet-Unie daalde ook de kwaliteit van de gezondheidszorg. In Oost-Europa verspreidt het hiv-virus zich nu sneller dan waar ook.